Voorkomen is beter dan (nog een keer) genezen
In de verslavingszorg wordt tijdens en na de behandeling aandacht besteed aan terugvalpreventie, men gaat er van uit dat je nog wel een paar keer zal terugvallen. Je krijgt een nazorgplan en je kan naar meetings of naar speciale nazorg groepen die er op gericht zijn om terugval te voorkomen. Bij de behandeling van eetstoornissen is dit niet zo gebruikelijk terwijl ook hier de kans op terugval aanwezig is.
Is een eetstoornis een verslaving? Deze vraag is niet zo makkelijk te beantwoorden, er zijn overeenkomsten tussen eetstoornissen en (gedrags) verslavingen zoals gamen, shoppen of sex. Toch is er een groot verschil: bij andere verslavingen moet je leren leven zonder, bij een eetstoornis moet je leren leven met. Je moet nl. iedere dag eten om in leven te blijven, tegelijkertijd is dit ook het grote voordeel. Wanneer je hebt geleerd om weer op een "normale" manier naar eten te kijken en je weer regelmatig kan eten zonder te compenseren of bang te worden om aan te komen, zal dat gedeelte van de eetstoornis steeds verder naar de achtergrond verdwijnen. Helaas is dat maar een klein gedeelte van het probleem want eetstoornissen gaan niet over eten. Het gaat om controle, angst, perfectionisme, een laag zelfbeeld, etc. En als deze zaken niet worden aangepakt is de kans op terugval groot.
Veel ouders maar ook behandelaars kijken naar het eetgedrag en gewicht om te meten in hoeverre iemand hersteld is, en daarin schuilt het gevaar dat de signalen voor terugval te laat worden opgepikt. Natuurlijk is het belangrijk dat iemand weer regelmatig eet en niet meer compenseert want hoe gezonder het gewicht, des te sterker de mentale gezondheid. Het gevaar op terugval zit vooral in de emotionele gezondheid. Wanneer iemand heeft geleerd emoties te herkennen, erkennen en te uiten, controle los te laten, zelfvertrouwen heeft opgebouwd en een beter zelfbeeld heeft ontwikkeld, zal de kans dat er wordt teruggegrepen naar "ongezond" gedrag kleiner zijn. Soms, maar niet altijd, is terugval makkelijk te herkennen, ze gaan weer meer, minder of langzamer eten, ze gaan zich weer isoleren, overmatig bewegen en de stemming verandert. Maar net zo vaak vertonen ze ander gedrag dat op terugval wijst. Zo kan iemand die nooit overgaf ter compensatie dit ineens wel gaan doen, anorexia kan omslaan in boulimia of andersom, iemand kan bewegingsdrang ontwikkelen, laxeermiddelen slikken of gaan snijden. Omdat je als ouder vooral let op de terugkeer van hetzelfde gedrag kun je makkelijk de nieuwe signalen missen en te laat opmerken dat je kind weer afzakt. Om het allemaal nog ingewikkelder te maken: het is ook belangrijk om op een bepaald moment je kind weer te vertrouwen en los te laten want ook te veel druk van de omgeving kan voor terugval zorgen.
Hoe kan je de kans op terugval verkleinen?
* Zorg dat je kind de juiste zorg krijgt
* Eerst het gewicht normaliseren zodat ze ook mentaal sterker worden
* Vind een goede therapeut om de onderliggende problematiek aan te pakken, iemand met verstand van eetstoornissen.
* Let op "afwijkend" gedrag, soms is het ook gewoon puber gedrag.
* Wees je bewust van je eigen gedrag, veel ouders ontwikkelen eetstoornis gedrag zoals: apart koken voor een kind, speciale voedingsmiddelen in huis halen, je kind overal naar toe brengen en halen, onderwerpen van gesprek vermijden, etc. Stop daarmee, hoe sneller iedereen zich "normaal" gedraagt, hoe sneller je kind zich kan aanpassen.
* Stel grenzen en houd je daaraan, accepteer geen eetstoornis gedrag meer in je huis. Als ze in de behandelinstelling met anderen kunnen eten, zelf kunnen opscheppen en eten wat de pot schaft en kunnen stoppen met compenseren, dan kunnen ze dat thuis ook.
* Zorg dat je zelf mentaal en emotioneel sterker wordt, zoek ook hulp indien nodig.
Een eetstoornis is een complexe en gevaarlijke ziekte maar je kunt ervan herstellen, daar ben ik van overtuigd.
